بررسی بخشنامه مالیات حقوق در سال ۱۴۰۴

تعریف مالیات حقوق

طبق ماده ۸۲ قانون مالیات حقوق، «درآمدی که شخص حقیقی در خدمت شخص دیگر (اعم از حقیقی یا حقوقی) در قبال تسلیم نیروی کار خود بابت اشتغال در ایران برحسب مدت یا کار انجام‌یافته به‌طورنقد یا غیرنقد تحصیل می‌کند، مشمول مالیات بر درآمد حقوق است.» به بیان ساده‌تر، هر شخصی که در ازای انجام کار حقوق و دستمزد دریافت می‌کند، در لیست مشمولین مالیات حقوق قرار می‌گیرد.

در نظر داشته باشید که طبق ماده ۸۶ قانون مالیات‌های مستقیم و تبصره این ماده، مالیات حقوق جزء مالیات‌های تکلیفی محسوب می‌شود. مالیات تکلیفی بدین معنا است که شناسایی مبلغ و پرداخت مالیات حقوق پرسنل بر‌عهدهٔ کارفرما است و پرسنل در قبال پرداخت مالیات حقوق وظیفه‌ای ندارند. کارفرما باید پس از محاسبهٔ این مبلغ، مالیات حقوق را در سامانه مودیان پرداخت کند.

فرایند محاسبه مالیات بر حقوق کارگران چگونه است؟

مالیات و نرخ آن هر ساله یک مسئله مهم برای تما‌می‌ مشمولان است و در واقع همه مودیان در ابتدای سال منتظر اعلام بخشنامه مراجع قانونی در خصوص میزان معافیت مالیاتی و چگونگی محاسبه آن هستند. اما در میان همه مودیان و مشمولان، مالیاتِ کارگران و افرادی که در کارخانه‌های تولیدی یا خدماتی کار می‌کنند، به دلیل اینکه سطح درآمد پایین‌تری دارند از اهمیت خاصی برخوردار است.
میزان مطالبه حقوق کارگران توسط نمایندگان آن‌ها، تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله شرایط اقتصادی، نرخ تورم و در نهایت تصمیم‌های کمیسیون تعیین حقوق و دستمزد است. خروجی این کمیسیون شامل الزامات قانونی مربوط به حقوق و دستمزد کارگران می‌شود. کارفرمایان موظف‌اند قبل از پرداخت حقوق، مالیات تکلیفی را از آن کسر و باقی‌مانده را به حساب کارگران واریز کنند.

جدول مالیات حقوق ۱۴۰۴

در جدول زیر، نرخ دقیق مالیات حقوق برای سال ۱۴۰۴ به تفکیک درآمدهای مختلف آورده شده است. این جدول به شما کمک می‌کند که براساس میزان درآمد خود، نرخ مالیات تعلق گرفته به حقوق‌تان را محاسبه کنید. طبق این جدول، سقف معافیت مالیات بر درآمد حقوق برای سال ۱۴۰۴ برابر با ۲۴ میلیون تومان در نظر گرفته شده است. به عبارت دیگر، برای کسانی که حقوق ماهیانه آن‌ها معادل یا کمتر از ۲۴ میلیون تومان است، هیچ مالیاتی تعلق نخواهد گرفت.

بخشنامه مالیات حقوق و دستمزد سال ۱۴۰۴٫pdf

نرخ مالیات حقوق ۱۴۰۴

نرخ مالیات حقوق ۱۴۰۴ تحت تأثیر عواملی چون میزان درآمد فرد، قوانین مالیاتی و وضعیت اجتماعی-خانوادگی او قرار دارد. برای مثال، فردی که خانواده‌اش تحت تکفل او هستند و درآمدش متوسط است، نسبت به فردی مجرد با درآمد بالاتر مالیات متفاوتی پرداخت خواهد کرد. به این ترتیب، عدالت مالیاتی ایجاب می‌کند که افراد با درآمد بیشتر مالیات بیشتری پرداخت کنند که توزیع درآمد در جامعه عادلانه‌تر باشد.

موارد معاف از مالیات حقوق ۱۴۰۴

در بین کارمندان و کارگران، مواردی هستند که از مالیات حقوق ۱۴۰۴ معاف هستند. در واقع مالیات حقوق به این موارد تعلق نمی‌‌گیرد و افراد لازم نیست در این موارد نگران مالیات حقوق باشند. مواردی که مشمول معافیت مالیاتی حقوق در سال ۱۴۰۴ می‌شوند، عبارت‌اند از:

• سنوات خدمت کارکنان
• هزینه‌‌های سفر و فوق‌‌العاده مأموریت
• مزایای غیرنقدی به میزان دو دوازدهم معافیت سالانه
• عیدی و پاداش آخر سال
• حقوق نیروهای مسلح
• هزینه‌‍‌های درمان (که شامل دو هفتم بیمه تأمین اجتماعی کارمندان و بیمه‌‌های تکمیلی خود و اعضای خانواده آن‌‌ها می‌شود)
• حقوق و دستمزد ماهانه تا سقف ۲۴ میلیون تومان (در واقع از افرادی با دستمزد ماهانه کمتر از ۲۴ میلیون تومان مالیات حقوق دریافت نخواهد شد)
• کمک هزینه‌های درمانی (به جز بیمه) که کارفرما به کارکنان خود پرداخت می‌کند.

علاوه بر موارد بالا، برخی از مشاغل نیز به طور کلی مشمول معافیت مالیاتی حقوق می‌شوند:

• مأموران و نمایندگان سیاسی کشورهای دیگر که در ایران فعالیت دارند.
• نمایندگان سازمان ملل و نمایندگی‌های این سازمان
• درآمد حاصل از دولت متبوع مأموران کنسولگری
• حقوق دریافتی کارشناسان خارجی از اسپانسرهای خارجی خود
• اگر کارمندان کنسولگری و یا سفارت ایران در خارج از کشور تابعیت ایرانی نداشته باشند، درآمدی که از سمت دولت ایران کسب می‌کنند، شامل معافیت مالیاتی است.
• مالیات بر درآمد پزشکان و فرهنگیان: که در مناطق توسعه نیافته و محروم مشغول به کار هستند، تا سقف مشخص شده، معاف از پرداخت مالیات می‌شوند.

جدول معافیت مالیات حقوق ۱۴۰۴

در جدول زیر سقف معافیت مالیات بر درآمد حقوق سال ۱۴۰۴ را مشاهده می‌کنید.

کدام پرداختها مشمول کسر مالیات بر درآمد حقوق هستند؟

به استناد قانون بودجه ۱۴۰۴ کل کشور، موارد مشمول مالیات حقوق ۱۴۰۴ عبارت است از: مجموع پرداختی یا تخصیصی به کارکنان دولتی و غیردولتی تحت عناوین زیر به صورت مستمر یا غیرمستمر، نقدی یا غیرنقدی از یک یا چند منبع، در بخش دولتی و یا غیردولتی تحصیل می‌نمایند، چه از کارفرمای اصلی و یا غیراصلی (موضوع تبصره ۱ ماده ۸۶ ق.م.م) باشد، پس از کسر معافیتهای مصرح در قوانین، مشمول پرداخت مالیات حقوق ۱۴۰۴ هستند. این پرداختها عبارتند از:

سامانه مالیات حقوق ۱۴۰۴

براساس دستور سازمان امور مالیاتی، همهٔ مودیان مالیاتی موظف هستند که لیست مالیات حقوق را به صورت ماهیانه ارسال کنند. طبق این دستور، مودیان باید حداکثر تا یک ماه پس از پایان هر ماه، لیست حقوق ماهانه را همراه با جزئیات کارکرد و حقوق دریافتی هر کارگر را به سازمان امور مالیاتی ارسال کنند و طبق لیست مالیات حقوق، مالیات قانونی کسر شده از کارگران را به حساب سازمان امور مالیاتی واریز می‌کنند. برای ارسال لیست مالیات حقوق از دو روش زیر استفاده کنید:

الف) نرم‌افزار Salary: این نرم‌افزار که به‌طور رسمی توسط سازمان امور مالیاتی توسعه داده شده است. در این نرم افزار اطلاعات حقوق و دستمزد کارمندان خود را وارد و گزارشی دقیق از مالیات حقوق ماهانه دریافت می‌کنید. برای استفاده از این نرم‌افزار، جدیدترین نسخه آن را از سایت Tax.gov.ir دانلود و پس از وارد کردن اطلاعات مربوط به هر کارمند و حقوق ماهانه ایشان، فایل خروجی تهیه کنید. سپس، این فایل را در بخش مالیات حقوق سایت سازمان امور مالیاتی بارگذاری کنید که لیست شما به‌طور صحیح ارسال شود.

جرایم عدم پرداخت مالیات حقوق ۱۴۰۴ 

جرایم مربوط به عدم پرداخت مالیات حقوق در سال ۱۴۰۴ به صورت زیر مشخص شده است:

عدم ارائه لیست حقوق یا ارسال اطلاعات غلط: اگر کارفرمایان نتوانند لیست حقوق پرسنل خود را به موقع ارائه دهند یا اطلاعات موجود در آن نادرست باشد، مشمول جریمه‌ای معادل ۲ درصد از حقوق پرداختی خواهند شد.

معافیت مالیات حقوق ۱۴۰۴ چقدر است؟

بر اساس قانون بودجه کل کشور سال ۱۴۰۴ مصوب ۱۴۰۳/۱۱/۱۵ و همچنین به استناد اطلاعیه سازمان مالیاتی مورخ ۱۴۰۳/۱۰/۳، سقف معافیت ماده ۸۴ سال ۱۴۰۴، با افزایش ۱۰۰ درصدی تا سقف ۲۴ میلیون تومان تعیین شده است. همچنین نرخ مالیات بر مجموع درآمد اشخاص حقیقی به شرح زیر است:

• نسبت به مازاد دو میلیارد و هشتصد و هشتاد میلیون (۲,۸۸۰,۰۰۰,۰۰۰) ریال تا سه میلیارد و ششصد میلیون (۳,۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰) ریال، ده درصد (۱۰%)
• نسبت به مازاد سه میلیارد و ششصد میلیون (۳,۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰) ریال تا چهار میلیارد و پانصد و شصت میلیون (۴,۵۶۰,۰۰۰,۰۰۰) ریال، پانزده درصد (۱۵%)
• نسبت به مازاد چهار میلیارد و پانصد و شصت میلیون (۴,۵۶۰,۰۰۰,۰۰۰) ریال تا شش میلیارد (۶,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰) ریال، بیست درصد (۲۰%)
• نسبت به مازاد شش میلیارد (۶,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰) ريال تا هشت میلیارد (۸,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰) ريال، بیست و پنج درصد
• نسبت به مازاد هشت میلیارد (۸,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰) ريال و بالاتر، سی درصد (۳۰%)

افزایش درصد پرداخت مالیات به صورت پلکانی، نشان‌دهنده آن است اگر درآمد افراد از سقف مشخصی بیشتر شد، باید تامین‌کننده بخشی از خدمات دولت به عنوان مالیات باشد.

آیا بن کارگری و حق مسکن و حق اولاد در سال ۱۴۰۴ مشمول معافیت مالیاتی هستند؟

یکی از پرتکرارترین موضوعات، مسئله معافیت حق مسکن از مالیات ۱۴۰۴ است. مسئله معافیت مالیاتی مزایای رفاهی و انگیزشی تقریبا هر سال دغدغه فعالان حوزه حسابداری حقوق و دستمزد است. در خصوص معافیت مالیاتی مزایای رفاهی، بر اساس بخشنامه شماره ۲۰۰/۱۴۰۳/۳۹ مورخ ۱۴۰۳/۹/۲۰ وجوه پرداختی در موارد عدم شمول مواد ۸۲ و ۸۳ ق.م.م از جمله پرداختی‌ها بابت امور رفاهی و انگیزه‌ای در حدود قانون و به نحو متعارف با ارائه اسناد و مدارک، مشمول مالیات بر درآمد حقوق نیست. بر این اساس به طور کلی مزایای انگیزشی و رفاهی مشمول پرداخت مالیات حقوق نیستند. اما در صورتی که در یک دوره مالی، این مزایا به صلاحدید هیئت وزیران مشمول پرداخت مالیات باشند، از طریق بخشنامه‌ها و یا قوانین مانند قانون بودجه سالیانه کل کشور، به مودیان ابلاغ می‌شود.

معافیت مزایای رفاهی و انگیزشی سال ۱۴۰۳

به این ترتیب به استناد بخشنامه شماره ۲۰۰/۱۴۰۳/۳۹ مورخ ۱۴۰۳/۹/۲۰ در سال ۱۴۰۳، بن کارگری، حق اولاد و حق مسکن معاف از پرداخت مالیات حقوق هستند.

معافیت مزایای رفاهی و انگیزشی سال ۱۴۰۴

اما به استناد جزء ۴ بند “ز” تبصره ۱ قانون بودجه ۱۴۰۴ کل کشور، درآمدهایی که از مصادیق درآمد مواد ۸۲ و ۸۳ ق.م.م نباشند، مشمول مالیات بر درآمد حقوق است.

لازم است بدانید در سال ۱۴۰۳ بخشنامه‌ مجزایی برای ابلاغ معافیت مالیات حقوق از سوی سازمان مالیاتی ارائه نشد. دقت نمایید که بخشنامه شماره ۲۳۱۷۱۱ مورخ ۱۴۰۳/۱۲/۲۸ صادره از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، بخشنامه مربوط به حقوق ۱۴۰۴ است که در مطلب “بخشنامه حقوق” به آن پرداخته‌ایم؛ اما سازمان مالیاتی هنوز بخشنامه‌ای تحت عنوان بخشنامه مالیات حقوق ۱۴۰۴ تصویب و ابلاغ ننموده است.

موارد معاف از مالیات حقوق ۱۴۰۴

موارد معافیت مالیاتی ۱۴۰۴ در بخش حقوق و دستمزد به چهار دسته تقسیم می‌شوند:

• درآمد حقوق و دستمزد کارگران تا سقف معافیت مذکور در قانون بودجه سالیانه کل کشور
• موارد مذکور در ماده ۹۱ ق.م.م
• ۵۰% مالیات حقوق کارکنان شاغل در مناطق کمتر توسعه یافته (ماده ۹۲ ق.م.م)
• معافیت مالیاتی حق بیمه سهم کارگر

معافیت های مالیات حقوق بر اساس ماده ۹۱ ق.م.م

سازمان مالیاتی برای برخی حقوق بگیران معافیتهای مالیاتی ویژه‌ای در نظر گرفته است.

نتیجه‌گیری

مالیات حقوق یکی از انواع مالیات بر درآمد است و از مالیات‌های مستقیم به شمار می‌رود. این مالیات براساس نرخ‌های مشخص شده در قانون بودجه سالانه محاسبه و پرداخت می‌شود. کارفرما موظف است این مالیات را از حقوق کارکنان و کارگران کسر کرده و سپس مبلغ کسر شده را به سازمان امور مالیاتی کشور واریز کند.