نکات مهم مالیات تراکنش های مالی و بانکی
بی‌تردید امروزه رسیدگی به تراکنش های بانکی برای شما هم به عنوان یک مؤدی حقیقی یا حقوقی که دارای کسب و کار کوچک یا بزرگ هستید یا حتی فارغ از اینکه صاحب کسب و کار هستید یا نه، به عنوان یک دغدغه مطرح می‌باشد؛ چرا که عدم امکان دریافت یا جمع‌آوری و طبقه‌بندی اسناد و مدارک قابل اتکا در زمان معاملات تجاری باعث شده است تا امروز نگران سوءظن سازمان امور مالیاتی و دریافت ابلاغیه به منظور مراجعه برای بررسی تراکنش های بانکی نزد ممیز مالیاتی باشید.
نکات مهم نحوه بررسی و رسیدگی به اطلاعات پولی و مالی واصله از جمله تراکنش های مالی و بانکی(طبق بخشنامه ۲۰۰/۹۹/۱۶)
دسته بندی مشاغل و اشخاص تراکنش های مالی و بانکی طبق بخشنامه ۲۰۰/۹۹/۱۶ به صورت زیر می باشد:
الف) اشخاص حقیقی یا حقوقی دارای یک پرونده:
حداکثر تا ۵ روز کاری، پس از دریافت اطلاعات تراکنش های بانکی حسب نظر کمیته، در اختیار گردیده رسیدگی ویژه قرار می گیرد.
ب) اشخاص حقیقی دارای بیش از یک پرونده در یک اداره کل:
حداکثر ظرف دو هفته پس از تاریخ دریافت تراکنش های بانکی، کمیته مسئول اقدام به دعوت از صاحب حساب جهت ارئه توضیحات در مورد تراکنش ها و ارتباط آن ها با هر یک از پرونده ها، تحقیقات می کند.
پس از آن حسب نظر کمیته و با تکمیل فرم مربوطه به گروه رسیدگی ویژه تحویل می شود.
در صورت استنکتف مودی از امضا فرم مربوطه یا عدم مراجعه ظرف مدت یک هفته از تاریخ دعوت، مراتب در فرم درج و به گروه رسیدگی تحویل داده می شود.
در صورتی که مودی در چندین اداره کل پرونده داشته باشد، در اداره ای بررسی می شود که اطلاعات را دریافت کرده است.
ج) اشخاص حقیقی یا حقوقی فاقد پرونده:
اداره مالیاتی تا حداکثر ظرف ۲ هفته از دریافت اطلاعات تراکنش های بانکی، اقدام به انجام تحقیقات و دعوت از صاحبان حسب مورد می نماید و پس از تعیین نوع فعالیت و پر کردن فرم تعیین شده و انجام مراحل تشکیل پرونده و ثبت نام، پرونده را تحویل گروه رسیدگی ویژه می دهد.
چناچه تراکنش های بانکی متعلق به شخص دیگری باشد و شخص مذکور کتباً اقرار نماید و مستنداتی دال بر آن موضوع نباشد، می بایست در راستای مقررات قانونی با شخص جدید برخورد شود.
نکات مهم مالیات تراکنش های مالی و بانکی
نکات بخشنامه: ۲۰۰/۹۹/۱۶ تاریخ: ۱۳۹۹/۰۱/۳۱ سازمان امور مالیاتی کشور
نکته اول : بررسی و رسیدگی به اطلاعات پولی و مالی واصله از جمله تراکنش های بانکی، به منظور جلوگیری از پولشویی و فرار مالیاتی می باشد .
نکته دوم : قرار شده در هریک از ادارات کل امور مالیاتی، کمیته ویژه ای تشکیل شود که پس از دریافت اطلاعات پولی و مالی از جمله تراکنش های بانکی از دفتر مبارزه با فرار مالیاتی و پولشویی ( با درنظر گرفتن اینکه تراکنش های بانکی به تنهایی دلیل بر وجود درآمد نیست) بررسی های لازم را بعمل آورد.
نکته سوم : کمیته فوق قبل از دعوت مودی و ورود به امر حسابرسی مالیاتی، حجم گردش حساب های بانکی واصله را با سوابق و حجم فعالیت های تشخیصی مودی یا سایر فعالیت های مالی تشخیصی مودی و یا سایر فعالیت های مالی اشخاص مطابقت میدهد. و در صورتی که اکثریت اعضا نسبت به همه خوان بودن تراکنش های بانکی هرسال، با عملکرد مالی یا مالیاتی در همان سال اتفاق نظر داشته باشند، حسابرسی مالیاتی انجام نخواهد شد و صرفا توسط کمیته مذکور صورت جلسه ای مبنی بر عدم نیاز به صدور برگ تشخیص صادر و برای دفتر مبارزه با فرار مالیاتی و پولشویی ارسال می شود.
نکته چهارم : در صورتی که پس از بررسی های مربوطه، از نظر کمیته مذکور، تراکنش های بانکی قابل بررسی تشخیص داده شود، می بایست برابر با بندهای دیگر این بخشنامه انجام پذیرد.
نکته پنجم: تراکنش‌هایی که ماهیت درآمدی ندارند و در مورد این نوع تراکنش‌ها صرفا تطبیق کلی مبالغ کفایت دارد شامل موارد زیر است:
- تراکنش‌های بانکی مربوط به اعضای هیات مدیره و سهامداران اشخاص حقوقی با تایید شخص حقوقی مورد نظر
- دریافتی و پرداختی مرتبط به حق شارژ
- دریافتی و پرداختی به حساب بستگان (در صورتی که ماهیت درآمدی آن توسط اداره امور مالیاتی اثبات نشود)
- تسهیلات بانکی دریافتی
- انتقالی بین حسابهای شخص
- انتقال بین حسابهای شرکا در مشاغل مشارکتی
- تنخواه‌های واریزی به حساب اشخاص توسط کارفرما با تایید کارفرمای ذی ربط
- دریافت‌ها و پرداخت‌های سهامداران و اعضای هیات مدیره اشخاص حقوقی که طرف مقابل آن در دفاتر شخص حقوقی در حسابهای دریافتنی و پرداختنی (جاری شرکا) منظور شده است.
- قرض و ودیعه دریافتی و پرداختی
- وجوه دریافتی ناشی از جبران خسارت
- انتقالی بین حسابهای بانکی اشخاص در صورتی که مربوط به درآمد نباشد
- مبالغ دریافتی و پرداختی اشخاص به عنوان واسط باتوجه به فضای کسب و کار اشخاص حقیقی (در صورتی که ماهیت درآمدی آن توسط اداره امور مالیاتی اثبات نشود)
نکته ششم : تراکنش های بانکی مشکوک چیست و سقف آن چقدر است؟
اگر گردش حساب فرد شامل هیچ‌یک از مصادیق بالا نباشد، از سوی سازمان امور مالیاتی موردبررسی قرار می‌گیرد، البته درصورتی‌که از مبلغ مشخصی بالاتر باشد. چنانچه جمع گردش بدهکار یا بستانکار مجموع حسابهای بانکی اشخاص حقیقی در طی یکسال بیشتر از پنجاه میلیارد ریال ( ۵۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال) باشد، دفتر بازرسی ویژه، مبارزه با پولشویی و فرار مالیاتی موظف به استعلام، دریافت و ارسال اطلاعات تراکنش های بانکی مشکوک دریافت شده به ادارات کل امور مالیاتی ذیربط خواهد بود. در غیر این صورت با توجه به تعیین حد نصاب، حسابرسی مالیاتی در خصوص این تراکنش ها فاقد موضوعیت است.
نکته هفتم : گروه رسیدگی کننده علاوه بر دریافت مالیات و جرائم موضوع قانون مالیات های مستقیم ، درصورت احراز مشمولیت ثبت نام نظام مالیات و عوارض ارزش افزوده ( به صورت همزمان) اجازه اخذ مالیات مذکور را دارد.
نکته هشتم : برای عملکرد سال ۱۳۹۷ و قبل از آن، در صورت محرز شدن کتمان درآمد از طریق بررسی تراکنش های بانکی، برای تشخیص درآمد مشمول مالیات از ضرایب موضوع ماده ۱۵۴ ق.م.م استفاده می شود؛ ضرایب متناسب با نوع فعالیت می باشد. درصورت عدم وجود ضرایب مرتبط، هیئت حل اختلاف، ضریب شغل مشابه را انتخاب می کند.
نکته نهم : چنانچه به هر نحوی تراکنش حساب های بانکی موردحسابرسی قرار گرفته باشد، حسابرسی مجدد این مورد، موضوعیت نخواهد داشت.
نکته دهم : اظهارات مودیان ملاک تعیین درآمد مشمول مالیات
با توجه به اینکه اطلاعات حساب های بانکی صرفا نشان از درآمد اشخاص ندارند، کلیه ادارات امور مالیاتی در فرآیند حسابرسی مالیاتی تراکنش های بانکی مشکوک برای جمع آوری اسناد و مدارک و ارائه توضیحات لازم توسط مودیان مالیاتی، باید مهلت کافی و مورد نیاز را در نظر بگیرند.
نکته یازدهم : بدیهی است در اجرای مفاد این بند یکی از مهمترین اسناد و مدارک برای تعیین درآمد مشمول مالیات، اظهارات مکتوب مودیان در خصوص تراکنش های بانکی است.
نکته دوازدهم : رسیدگی به تراکنش های بانکی اشخاص حقیقی
طبق بند ۱۶ بخشنامه ۲۰۰/۹۹/۱۶ درصورتی که اشخاص حقیقی هیچ اطلاعاتی اعم از مستند و یا دلایل و قرائن، نسبت به حساب های بانکی در اختیار گروه رسیدگی قرار ندهند، گروه رسیدگی ضمن انجام اقدامات در قالب دستورالعمل کشف معاملات و عملیات مشکوک و شیوه گزارش دهی در سازمان امور مالیاتی باید حسب مقررات ماده ۹۳ قانون مالیاتهای مستقیم در قالب ” اشتغال به مشاغل یا عناوین دیگر غیر از موارد مذکور در سایر فصل های این قانون ” نسبت به مطالبه مالیات متعلقه و جرایم مربوطه اقدام کند.
نکته سیزدهم :آیا مالیات تراکنش‌های بانکی در هر حسابی اعمال می‌شود؟
سازمان امور مالیاتی هر تراکنش و هر حسابی را مشمول مالیات و پولشویی نمی‌کند و فقط تراکنش‌های بانکی مشکوک و غیر قابل دفاع و توجیه منطقی با چالش مالیات سنگین مواجه می‌شوند نه صرفا تراکنش‌های بانکی بالا.
نکات مهم مالیات تراکنش های مالی و بانکی
مثال :نحوه محاسبه مالیات بر گردش حساب و مالیات بر تراکنش بانکی چگونه است؟
- مثال
فرض کنید چکی را نقدی از بانک دریافت کرده و یا چک را به نام خود وصول کرده و به حساب شخص دیگری واریز می‌کنیم این مبالغ تراکنش هم شامل آن ۵میلیارد تومان می‌شود؟ یا آن سقف ۵ میلیارد تومان فقط برای تراکنش هایی است که به حساب وارد و خارج می‌شود؟
هر شخصی که در طول یک سال پنج میلیارد تومان ورودی به حساب داشته مشمول این بخشنامه است و باید در این خصوص توضیحات و دلایل ارائه بدهد.
- اگر چک فقط وصول و کارسازی شده‌باشد در زمان رسیدگی مستنداتی را باید ارائه داد که شما فقط عملیات بانکی را انجام داده‌اید و صاحب چک و دریافت کننده چک را معرفی کنید.
- ولی اگر بابت این کار دستمزدی گرفته باشید شما نیز باید پاسخگو باشید.
دکتر مهدی عابدی
مشاوره در تشکیل و راهبرد پرونده های مالیاتی اشخاص و شرکتها
تنظیم لایحه های دفاع مالیاتی
حضور در هیئت های حل اختلاف مالیاتی
تلفن : ۰۹۱۴۱۰۴۱۳۶۰
