آشنایی با مالیات و قوانین
نکات مهم قانون مالیات ارزش افزوده با آخرین تغییرات
ماده ۲ـ عرضه کالاها و ارائه خدمات در ایران و واردات و صادرات آنها، از لحاظ مالیات و عوارض مشمول مقررات این قانون است.
تبصره ۱ـ کالاها و خدمات مشمول موضوع قانون مالیات بر ارزش افزوده که توسط مودیان حقیقی خریداری، تحصیل یا تولید می شود، در صورتی که برای مصارف شخصی برداشته شود عرضه کالا به خود محسوب می شود و مشمول مالیات و عوارض خواهد شد.
در صورتی که عرضه کالا به خود برای استفاده شغلی باشد مشمول مالیات و عوارض نخواهد شد.
تبصره ۲ ـ معاوضه کالاها و خدمات در این قانون، عرضه کالا و ارائه خدمت از طرف هر یک از متعاملین محسوب می شود و مشمول مقررات این قانون است.
ارائه خدمات حمل و نقل هوایی (اعم از بار و مسافر) در ایران یا از مبدأ ایران (در پروازهای مستقیم) و به اولین مقصد در خارج از ایران (در پروازهای غیر مستقیم) ، از مأخذ کل کرایه دریافتی و یا کل کرایه دریافتی تا اولین مقصد، مشمول مالیات و عوارض قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۱۴۰۰ می باشد.
فروشندگان خدمت در ایران نسبت به کلیه خدماتی که در فهرست معافیت های ماده (۹) و سایر احکام قانونی، ذکر نشده است مشمول مالیات و عوارض ارزش افزوده خواهند بود، چنانچه ثابت شود که بابت خدمات مذکور مستقیم یا غیر مستقیم ارز، حاصل و وارد کشور شده است – اعم از اینکه محل مصرف و یا مقصد خدمات، داخل باشد یا خارج از کشور – به عنوان صادرات، معاف از پرداخت مالیات و عوارض ارزش افزوده می باشد و مالیات و عوارض خرید نهاده های آن ها مسترد می شود.
ماده ۳ ـ تاریخ تعلق مالیات و عوارض تاریخ صدور صورتحساب مطابق با مقررات است.
تبصره ـ قبوض آب، برق، گاز و مخابرات از آنجا که سند فروش کالا یا خدمت محسوب می شوند، در حکم صورتحساب هستند.
ماده ۴ ـ مودی مکلف است حداکثر تا پایان ماه پس از انقضای هر دوره مالیاتی، کل مالیات و عوارضی را که طی آن دوره به فروش کالا و یا ارائه خدمات توسط وی تعلق گرفته است، با رعایت تبصره (۲) این ماده و پس از کسر اعتبار مالیاتی خود، به ترتیبی که سازمان مقرر می کند، پرداخت نماید.
تبصره ۱ـ مطابق این قانون، اصل بر نقدی بودن معاملات است; مگر اینکه نسیه بودن معاملات و دریافت و پرداخت های مرتبط با آن در سامانه مودیان ثبت شده و به تأیید طرفین رسیده باشد. در مواردی که معامله یا قرارداد در سامانه مودیان ثبت نشده باشد، آن معامله یا قرارداد، نقدی تلقی می شود.
تبصره ۲ ـ در معاملات غیرنقدی نظیر فروش اقساطی و اجاره به شرط تملیک و قراردادهای پیمانکاری و مشاوره ای، تاریخ تعلق مالیات و عوارض همان تاریخ صدور صورتحساب است; لکن مودی با رعایت تبصره فوق مجاز است پرداخت مالیات و عوارض فروش این نوع معاملات را تا زمان پرداخت ثمن معامله توسط خریدار یا مبلغ قرارداد توسط کارفرما، متناسبا، به تأخیر بیندازد و سازمان تا زمان پرداخت مالیات و عوارض فروش این نوع معاملات توسط کارفرما یا خریدار، مودی را مشمول جریمه تأخیر در پرداخت نخواهد کرد. در خصوص معاملات مذکور، تا زمان پرداخت مالیات و عوارض توسط خریدار، اعتبار مالیاتی برای وی از این بابت منظور نخواهد شد.
تبصره ۳ ـ کلیه کارفرمایان موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶/۰۷/۰۸ و ماده (۲۹) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۹۵/۱۲/۱۴ موظفند علاوه بر ثبت اصل قرارداد پیمانکاری، کلیه پرداخت های خود به پیمانکار را نیز در سامانه مودیان ثبت نموده، همزمان با هر پرداخت، مالیات و عوارض متناسب با آن را به پیمانکار پرداخت کنند. چنانچه کارفرما از پرداخت مالیات و عوارض فروش خودداری کند، بعد از انقضای مهلت قانونی، اصل مالیات و عوارض و جریمه های متعلق به آن توسط سازمان از طریق عملیات اجرائی از کارفرما وصول و اصل مالیات و عوارض به حساب پیمانکار منظور خواهد شد.
تبصره ۴ ـ پیمانکاران و مهندسان مشاور موضوع این ماده می توانند از اوراق تسویه خزانه موضوع ماده (۲) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور مصوب ۱۳۹۴/۰۲/۰۱ و اوراق مالی اسلامی که توسط دولت منتشر می شود (منوط به دریافت مستقیم از دولت) برای تسویه مالیات و عوارض خود استفاده نمایند. سازمان مکلف به پذیرش این اوراق به عنوان مالیات و عوارض به میزان ارزش تنزیل شده آن (با نرخ حفظ قدرت خرید اسناد خزانه یا نرخ سود اوراق مالی ـ اسلامی) متناسب با سالهای باقی مانده تا سررسید است. میزان مالیات وصولی از این محل به عنوان عملکرد وصولی نقدی سازمان در سال پذیرش اوراق محسوب می شود. در اجرای این تبصره سازمان مکلف است که معادل سهم عوارض از پذیرش اوراق مذکور را از محل وصولی های جاری به حساب عوارض شهرداری ها و دهیاری های مربوط منظور نماید.
تبصره ۵ ـ چنانچه وجه واردات خدمت در دوره یا دوره های بعد پرداخت شود، مالیات و عوارض آن هم در همان دوره پرداخت می شود.
ماده ۵ ـ مأخذ محاسبه مالیات و عوارض فروش کالاها و خدمات، در مورد مودیان عضو سامانه مودیان، ارزش فروش مندرج در صورتحساب الکترونیکی است که توسط آنان در سامانه مزبور ثبت شده است.
تبصره ۱ـ مأخذ محاسبه مالیات و عوارض فروش کالاها و خدمات در مورد مودیانی که عضو سامانه مودیان نیستند و نیز مودیان متخلف موضوع ماده (۹) قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، ارزش روز کالا یا خدمت در زمان تعلق می باشد که توسط سازمان بر اساس اطلاعات موجود در سامانه مودیان، استعلام از مراجع ذی صلاح یا تعیین کارشناس یا هیأت کارشناسی مشخص می شود.
همچنین سازمان می تواند برای تعیین مأخذ مشمول مالیات مودیان مزبور، از دفاتر، اسناد و مدارک (اعم از الکترونیکی یا غیرالکترونیکی) آنها استفاده نماید. مودی مکلف است دفاتر، اسناد و مدارک مذکور را در صورت درخواست مأموران مالیاتی، کارشناس یا هیأت کارشناسی به آنان ارائه کند.
تبصره۲ ـ موارد زیر جزء مأخذ محاسبه مالیات و عوارض نمی باشد:
الف ـ انواع تخفیفات اعطائی
ب ـ مالیات و عوارض موضوع این قانون که قبلا توسط عرضه کننده کالا یا ارائه دهنده خدمت پرداخت شده است
پ ـ سایر مالیاتهای غیرمستقیم و عوارضی که به موجب قوانین موضوعه هنگام عرضه کالا یا ارائه خدمت به آن تعلق گرفته است
ت ـ وجوهی که به موجب سایر قوانین وصول می شود و به حساب درآمد عمومی یا به حساب درآمد شهرداری ها واریز می گردد;
ث ـ کمک های پرداختی شهرداری ها و دهیاری ها به سازمان های غیرانتفاعی وابسته به خود طبق قوانین و مقررات موضوعه، مشروط به آنکه مالیات متعلقه به عنوان بخشی از آن احتساب نشده باشد;
ج ـ یارانه پرداختی دولت بابت جبران تمام یا قسمتی از قیمت کالاها و خدمات مشمول قیمت گذاری; مشروط به آنکه مالیات فروش به عنوان بخشی از آن احتساب نشده باشد.
چ ـ وجوهی که از ردیفهای بودجه ای مصوب دستگاهها بین شرکتهای تابعه در قوانین بودجه سنواتی جا به جا می شود مشروط بر آنکه بابت خرید یا فروش کالا و خدمات نباشد.
- میزان مالیات مزبور به ازای هر نخ سیگار تولید داخل با نشان ایرانی مبلغ پانصد (۵۰۰) ریال،
- تولید داخل با نشان (برند) بین المللی یک هزار (۱,۰۰۰) ریال
- و هر بسته پنجاه گرمی تنباکوی قلیان داخلی دویست هزار (۲۰۰,۰۰۰) ریال می باشد.
ماده ۶ـ مأخذ محاسبه مالیات و عوارض واردات کالا، مجموع ارزش گمرکی و حقوق ورودی (حقوق گمرکی و سود بازرگانی) می باشد. مالیات و عوارض مذکور جزء حقوق ورودی محسوب نمی شود.
- -۱حقوق گمرکی و مالیات بر ارزش افزوده کالاهای اساسی (گندم، برنج، شکر خام، روغن خام، دانه های روغنی، ذرت، کنجاله سویا، جو، حبوبات (نخود، لوبیا و عدس)، گوشت قرمز و گوشت مرغ) ،به میزان یک درصد (۱%) تعیین می شود.
- -۲حقوق گمرکی و مالیات بر ارزش افزوده دارو ، به میزان یک درصد (۱%)تعیین میشود.
- -۳حقوق گمرکی و مالیات بر ارزش افزوده نهاده های دامی و کشاورزی ،به میزان یک درصد (۱) تعیین میشود.
- -۴حقوق گمرکی و مالیات بر ارزش افزوده ملزومات مصرفی پزشکی ،به میزان یک درصد (۱%) تعیین میشود.
- -۵حقوق گمرکی و مالیات بر ارزش افزوده شیر خشک مخصوص اطفالبه میزان یک درصد (۱%) تعیین شده است.
- -۶چنانچه مالیات بر ارزش افزوده کالایی به موجب قوانین مربوطه،کمتر از یک درصد (۱%) باشد به همان میزان کمتر، باقی خواهد ماند.
ماده ۸ ـ مالیات و عوارضی که مودیان برای خرید کالاها و خدمات مورد نیاز برای انجام فعالیت های اقتصادی خود پرداخت می کنند، به عنوان اعتبار مالیاتی آنان منظور شده و از مالیات و عوارض فروش آنها کسر می شود. در صورتی که جمع اعتبار مالیاتی مودی در هر دوره مالیاتی بیشتر از مالیات و عوارض فروش وی باشد، سازمان موظف است مبلغ مازاد را به دوره و یا دوره های بعد منتقل نماید. در صورتی که مودی درخواست کند که مازاد مزبور به وی مسترد گردد، سازمان موظف است حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ ثبت درخواست، نسبت به استرداد مابه التفاوت مذکور از محل وصولی های جاری اقدام نماید، در غیر این صورت، مشمول خسارتی به میزان دو درصد (%۲) در ماه از تاریخ ثبت درخواست نسبت به مبلغ قابل استرداد و مدت تأخیر می باشد که توسط سازمان و از محل وصولی های جاری پرداخت می گردد.
تبصره ۱ ـ مالیات و عوارض خرید نهاده های مربوط به طرحهای تملک دارایی های سرمایه ای (عمرانی) دولت قابل استرداد نیست و جزء بهای تمام شده دارایی های مزبور منظور می گردد.
تبصره ۲ ـ در صورتی که مودی فقط به عرضه کالاها و ارائه خدمات معاف اشتغال داشته باشد و یا طبق مقررات این قانون کالا و خدمات وی مشمول مالیات و عوارض نباشد، مالیات و عوارض پرداختی بابت خرید نهاده های آنها قابل تهاتر یا استرداد نمی باشد.
تبصره ۳ـ در صورتی که مودی به عرضه توأم کالاها و خدمات مشمول و معاف اشتغال داشته باشد، صرفا مالیات و عوارضی که بابت خرید نهاده های مورد نیاز برای تولید کالاها و خدمات مشمول پرداخت کرده است، حسب مورد، قابل کسر، تهاتر یا استرداد است.
تبصره ۴ ـ صرف نظر از آنکه مودی به عرضه کالاها و خدمات معاف یا مشمول اشتغال داشته باشد، مالیات وعوارض خرید مربوط به ماشین آلات خطوط تولید وی قابل کسر، تهاتر و استرداد می باشد.
تبصره ۵ ـ آن قسمت از مالیات و عوارض پرداختی مودیان که طبق مقررات این قانون قابل تهاتر یا استرداد نیست، به عنوان هزینه های قابل قبول موضوع قانون مالیات های مستقیم محسوب می شود.
تبصره ۶ ـ سازمان مکلف است با رعایت تبصره های (۲) و (۴) این ماده مالیات و عوارض پرداختی واحدهای تولیدی یا معدنی دارای مجوز تأسیس را که در دوره های قبل از بهره برداری جهت خرید کالاها و خدمات مورد نیاز برای تأسیس و راه اندازی واحد موردنظر پرداخت کرده اند، مسترد نماید.
تبصره ۷ ـ مالیات و عوارضی که در موقع خرید کالاها و خدمات توسط شهرداری ها و دهیاری ها برای انجام وظایف و خدمات قانونی پرداخت می گردد، طبق مقررات این قانون قابل تهاتر و یا استرداد است.
تبصره ۸ ـ مالیات و عوارض پرداخت شده توسط سفارتخانه ها، مأموریتهای دیپلماتیک، پست های کنسولی، مأموران دیپلماتیک و کارکنان اداری و فنی آنها که تبعه دولت جمهوری اسلامی ایران نمی باشند، به شرط عمل متقابل و همچنین مالیات و عوارض پرداخت شده توسط دفاتر سازمان های بین المللی و اعضای آنان که مقیم جمهوری اسلامی ایران می باشند (اتباع غیرایرانی)، با ارائه اسناد و مدارک مثبته، قابل استرداد است.
ماده ۹ ـ عرضه کالاها و ارائه خدمات زیر از پرداخت مالیات و عوارض معاف می باشد:
الف ـ کالاها
۱ ـ کلیه محصولات کشاورزی فرآوری نشده مشتمل بر محصولات خام زراعی و باغی، گیاهان دارویی، محصولات مرتعی، محصولات جنگل (از جمله چوب خام) ، محصولات گلخانه (از جمله سبزی، صیفی، گل و گیاه و انواع قارچ)
تبصره ـ فعالیت های مربوط به مراحل بسته بندی، انبارداری و نگهداری محصول در دمای مناسب در سردخانه، انجماد محصول (شامل سردخانه)، پاک کردن، درجه بندی، بوجاری بذور، پوست گیری مانند شالی کوبی، شستشو، تمیزکاری، تفکیک، همگن سازی، خشک کردن انواع محصولات مانند چای، کشمش و خرما با روشهای مختلف، تفت دادن مانند پخت نخود و پنبه پاک کنی، فرآوری محصولات کشاورزی محسوب نمی شود. ارائه خدمات مزبور به محصولات کشاورزی مشمول مالیات و عوارض فروش نیست.
۲ ـ دام زنده و خوراک آن، کلیه مواد اصلی تولید مثل دام زنده مطابق پروانه صادره توسط وزارت جهاد کشاورزی، پوسال (کمپوست)، کشت بافت و بستر آماده کشت بافت;
تبصره ـ دام به حیواناتی (شامل چهارپایان، پرندگان، آبزیان و حشرات) اطلاق می گردد که برای امور تغذیه انسان یا دام و فعالیت های اقتصادی، تولیدی و آزمایشگاهی، تولید، نگهداری و پرورش داده می شوند.
۳ ـ بذر، نشاء، نهال، سم و کود ـ آب مصارف کشاورزی
۵ ـ کالاهای: شیر، پنیر و ماستـ تخم ماکیان ـ آرد و نان
۵ ـ ۴ ـ انواع گوشت و فرآورده های گوشتی مطابق با فهرستی که هر سال وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تا پایان دی ماه برای اجراء در سال بعد به سازمان ارسال می کند;
ـ برنج، حبوبات، سویا و پروتئین سویاـ انواع روغن های خوراکی; اعم از گیاهی و حیوانی ـ شیرخشک مخصوص تغذیه کودکان ـ تخم مرغ نطفه دار و تبدیل آن به جوجه یک روزه
۶ ـ انواع کالاهای: خمیر کاغذ و کاغذ باطله ـ دفتر تحریرـ کاغذ چاپ، تحریر و روزنامه
۷ ـ نسخه های کاغذی و الکترونیکی محصولات:کتاب ـ روزنامه ـ مجله و نشریه
۸ ـ کالاهای وارده همراه مسافر برای استفاده شخصی تا میزان معافیت مقرر طبق قانون امور گمرکی;
-۹ انواع شمش طلا (وارداتی و داخلی) و انواع حواله های کاغذی یا الکترونیکی دارای پشتوانه صد درصد (%۱۰۰) طلا
۱۰ ـ دارایی های غیرمنقول و انواع حواله های کاغذی یا الکترونیکی مبتنی بر آنها
۱۱ ـ هرگونه انتقال دارایی به/ از صندوق های سرمایه گذاری پروژه موضوع قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی مصوب ۱۳۸۸/۰۹/۲۵ یا شرکتهای فرعی صندوق های سرمایه گذاری پروژه، بهعنوان آورده غیرنقد شرکا در همان صندوق های سرمایه گذاری پروژه;
تبصره ـ در صورتی که مالکیت و مدیریت شرکتهای فرعی صندوق های سرمایه گذاری پروژه متعلق به صندوقهای سرمایهگذاری پروژه موضوع قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل اجرای سیاستهای کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی باشد، هرگونه انتقال دارایی به/ از شرکتهای فرعی صندوقهای سرمایهگذاری پروژه که صرفا در راستای اجرای پروژه و مرتبط با وظایف صندوقهای مذکور باشد، مشمول مالیات و عوارض نیست.
۱۲ـ هرگونه انتقال دارایی از/ به نهاد واسط موضوع قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل اجرای سیاستهای کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی
۱۳ـ فرش دستباف و مواد اولیه اصلی آن
۱۴ـ صنایع دستی تولید داخل موضوع ماده (۱) قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی مصوب ۱۳۹۶/۱۰/۲۶ مطابق فهرستی که تا پایان دی ماه هر سال توسط وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پیشنهاد میشود و بهتصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی میرسد;
۱۵ـ انواع دارو و واکسن (انسانی و دامی) ، لوازم مصرفی درمانی و لوازم توانبخشی;
۱۶ ـ رادار و تجهیزات کمک ناوبری هوانوردی، تجهیزات نظامی و اطلاعاتی موضوع بندهای «پ»، «ت» و «ث» ماده (۱۱۹) قانون امور گمرکی با رعایت ترتیبات مقرر در بندهای مذکور.
تبصره ـ معافیت این جزء در خصوص اقلام موضوع بند «پ» ماده (۱۱۹) قانون امور گمرکی در حوزه دفاعی با تأیید وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح قابل اعمال است.
۱۷ـ تجهیزات و اقلام با کاربرد صرفا دفاعی، نظامی، انتظامی، امنیتی و اطلاعاتی. فهرست این تجهیزات و اقلام با پیشنهاد وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و هماهنگی ستاد کل نیروهای مسلح بهتصویب هیأت وزیران میرسد.
تبصره ۱ ـ واردات کالاهای موضوع جزءهای (۲)، (۶)، (۷)، (۹)، (۱۳)، (۱۶) و (۱۷) بند «الف» این ماده معاف از پرداخت مالیات و عوارض می باشد. واردات کالاهای موضوع جزء های (۱)، (۳) و (۵) بند «الف» این ماده مشمول معافیت نبوده و مالیات و عوارض با نرخ استاندارد نه درصد (%۹) در مبادی گمرکی به آن تعلق می گیرد. عرضه این کالاها در داخل کشور، مانند عرضه کالاهای مشابه داخلی از پرداخت مالیات و عوارض معاف است. در خصوص جزء (۱۵) این بند، در صورتی که با تأیید وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کالای مورد نظر مشابه داخلی نداشته باشد، واردات آن از پرداخت مالیات و عوارض معاف میباشد و اگر واردات کالای موردنظر به دلیل کمبود تولید داخل نسبت به نیاز بازار، ضرورت داشته باشد، واردات کالای مزبور با رعایت قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی، مشمول مالیات و عوارض با نرخ سهدرصد(%۳) در مبادی گمرکی میباشد. عرضه این کالاها در داخل کشور، مانند عرضه کالاهای مشابه داخلی از پرداخت مالیات و عوارض معاف است.
تبصره ۲ ـ تولیدکنندگان و یا عرضهکنندگان کالاهای موضوع این بند مکلفند که برچسب معافیت از مالیات بر ارزش افزوده را بر روی بسته بندی کالاهای مذکور درج نمایند. سازمان مکلف است فهرست کالاها و خدمات معاف از مالیات و عوارض را از طریق شیوه های مناسب از جمله درج در سامانه عملیات الکترونیکی سازمان به اطلاع عموم مردم برساند. سازمان مکلف است امکان دریافت گزارش های مردمی مبنی بر دریافت مالیات و عوارض توسط عرضهکنندگان کالاها و خدمات معاف از مالیات و عوارض را از طریق سامانه عملیات الکترونیکی خود و استرداد مبالغ اضافه دریافتی از خریداران فراهم نماید. دریافت مالیات و عوارض از کالاها و خدمات معاف توسط عرضهکنندگان آنها مشمول جریمه ای معادل دو برابر مالیات و عوارض دریافتی بوده و قابل بخشودگی نمیباشد. سازمان مکلف است حداکثر سهماه پس از دریافت گزارش، نسبت به تأیید یا رد و حسب مورد استرداد مبالغ اضافه دریافتی از خریداران اقدام نماید. نحوه استرداد این مبالغ به موجب دستورالعملی است که حداکثر پس از سه ماه از لازم الاجراء شدن این قانون توسط سازمان با همکاری اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران تهیه و به تصویب وزیرامور اقتصادی و دارایی می رسد.
تبصره ۳ـ واردات کالاهای اهدایی به صورت بلاعوض به جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، سازمان اورژانس کشور، سازمان بهزیستی کشور، آستانهای مقدسه و کمیته امداد امام خمینی (ره) با تأیید وزیر امور اقتصادی و دارایی، حوزههای علمیه با تأیید مرکز مدیریت حوزه علمیه استان مربوط و موسسات خیریه با اعلام مراجع صادرکننده مجوز آنها و تأیید وزیر امور اقتصادی و دارایی از پرداخت مالیات و عوارض معاف است
تبصره ۴ـ اعمال معافیتهای مالیاتی در خصوص مواد خوراکی مذکور در اجزای این بند، منوط به أخذ گواهی سلامت محصول از مراجع قانونی ذی¬صلاح از قبیل سازمان ملی استاندارد ایران و سازمان غذا و دارو است.
ب ـ خدمات
۱ـ خدمات درمانی، تشخیصی و پیشگیری، خدمات توانبخشی و حمایتی و خدمات آرامستانها;
۲ـ خدمات درمانی و پیشگیری دامی و گیاهی، واحدهای ماشینیکردن (مکانیزاسیون) آب کشاورزی، کشت بافت و تولید اندامهای تکثیری گیاهان;
۳ـ خدمات زینک، چاپ، انتشار روزنامه اعم از کاغذی یا الکترونیکی، کتاب، نشریه و خدمات نشر و توزیع آنها به استثنای موسسات کمک آموزشی و کنکور و هرگونه تبلیغات کالاها و خدمات داخلی در روزنامهها و نشریات
۴ـ ارائه خدماتی که مابهازای آن به صورت حقوق و دستمزد پرداخت میشود در صورتیکه مشمول فصل مالیات بر درآمد حقوق موضوع قانون مالیاتهای مستقیم باشد;
تبصره ـ در ارائه خدمت توسط شرکتهای تأمین نیروی انسانی و شرکتهایی که از طریق قراردادهای حجمی خدمات خود را با در اختیار گذاشتن نیروی کار به متقاضی ارائه میکنند (مانند شرکتهای ارائهدهنده خدمات پرستاری و خدمات نظافتی)، بخشی از قرارداد که مربوط به هزینههای حقوق و دستمزد است، معاف میباشد. حکم این بند مشروط به تأیید میزان حقوق و دستمزد و مزایا توسط سازمان بیمهگر است.
۵ـ عملیات و خدمات بانکی شامل دریافت سپرده، اعطای تسهیلات و یا ایجاد اعتبار، ارائه ضمانتنامه و انتقال وجه در چهارچوب قوانین مربوط و مصوبات شورای پول و اعتبار;
۶ـ خدمات اعتباری قرضالحسنه صندوقهای قرضالحسنه دارای مجوز فعالیت از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران یا سایر مراجع مورد تأیید بانک مذکور و همچنین صندوقهای قرضالحسنه که به موجب قانون تأسیس شده یا میشوند;
۷ـ خدمات مالی و اعتباری اعطای تسهیلات توسط صندوقهای حمایتی، ضمانت صادرات، سرمایهگذاری، بیمهای و پژوهش و فناوری که به موجب قانون یا با مجوز قانون تأسیس شده یا میشوند در چهارچوب اساسنامه آنها.
۸ـ خدمات بیمههای زندگی، خدمات بیمههای محصولات کشاورزی، خدمات بیمه اجتماعی و درمان تکمیلی;
۹ـ خدمات بازار سرمایه شامل خدمات معاملات و تسویه اوراق بهادار و کالا در بورسها و بازارهای خارج از بورس به تشخیص شورایعالی بورس و اوراق بهادار.
۱۰ـ خدمات انتشار و نقل و انتقال سهام، حق تقدم، سهمالشرکه و سایر اوراق بهادار موضوع بند (۲۴) ماده (۱) قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۸۴/۰۹/۰۱ با اصلاحات بعدی;
۱۱ـ صدور و ابطال، نقل و انتقال واحدهای سرمایهگذاری صندوقهای سرمایهگذاری دارای مجوز از سازمان بورس اوراق بهادار;
۱۲ـ منحصرا سود تسهیلات اعطائی شرکتهای واسپاری (لیزینگ) دارای مجوز فعالیت از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به مشتریان (مصرفکنندگان)
تبصره ـ مالیات بر ارزش افزوده بهای داراییها و اموال مورد واگذاری موضوع قرارداد شرکتهای واسپاری(لیزینگ) با مشتریان مشمول این فعالیت نمیباشند.
۱۳ـ خدمات حمل و نقل (اعم از بار و مسافر) درون و برونشهری و بینالمللی جادهای، ریلی و دریایی;
۱۴ـ خدمات آموزشی، پژوهشی و ورزشی دارای مجوز از مراجع ذیصلاح طبق آییننامهای که با پیشنهاد مشترک وزارتخانههای امور اقتصادی و دارایی (سازمان)، علوم، تحقیقات و فناوری، آموزش و پرورش، تعاون، کار و رفاه اجتماعی، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ورزش و جوانان و دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و مرکز مدیریت حوزه های علمیه ظرف ششماه از تاریخ ابلاغ این قانون تهیه می¬شود و بهتصویب هیأت وزیران میرسد;
۱۵ـ خدمات اقامتی هتلهای سه ستاره و پایینتر، مهمانپذیرها و سایر مراکز اقامتی دارای مجوز از وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی یا اتحادیههای ذیربط;
۱۶ـ قدرالسهم هزینه مشترک (شارژ) دریافتی توسط شرکتهای خدماتی موضوع قانون نحوه واگذاری مالکیت و اداره امور شهرکهای صنعتی مصوب ۱۳۸۷/۰۲/۳۱ از واحدهای تولیدی، صنعتی و خدماتی مستقر در شهرکهای صنعتی بابت ارائه خدمات به آنها
۱۷ـ خدمات فنی، بازسازی، تعمیر و نگهداری کالاهای موضوع جزء (۱۷) بند «الف» این مادهکه توسط مرکز وابسته به دستگاههای نظامی، انتظامی و امنیتی ارائه میشود، مطابق فهرستی که با تصویب وزرای دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و امور اقتصادی و دارایی ابلاغ میشود.
تبصره ـ در مواردی که دریافت وجه توسط یک مودی مستند به فروش کالا یا ارائه خدمت نیست، مانند دریافت هرگونه خسارت، درآمدهای حاصل از تسعیر داراییهای ارزی، انواع سود، انواع جریمه (مادامی که بخشی از بهای کالا و خدمات تلقی نگردد)، آورده نقدی یا غیرنقدی بهعنوان سرمایه و انواع کمکهای دولتی، عرضه خدمت محسوب نمیشود و مأخذ محاسبه مالیات و عوارض نمیباشد.
مودیان موضوع ماده ۴ قانون تسهیل تکالیف مودیان جهت اجرای قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان مصوب ۲۳/۰۸/۱۴۰۲، که توسط سازمان امور مالیاتی کشور فراخوان نشده باشند و نسبت به دریافت مالیات بر ارزش افزوده از خریداران اقدام نمایند، مشمول جریمه موضوع این تبصره خواهند بود.
ماده ۴– سازمان امور مالیاتی کشور موظف است مودیان مشمول قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال ۱۳۸۷ را که تا زمان تصویب این قانون فراخوان نشدهاند، مطابق جدول زمانبندی که توسط رئیس سازمان مذکور پیشنهاد شده و به تأیید وزیر امور اقتصادی و دارائی می رسد، تا پایان سال ۱۴۰۳ به تدریج فراخوان نماید.
- مودیان موضوع این ماده، تا زمانی که توسط سازمان امور مالیاتی کشور فراخوان نشده باشند، مجاز به اخذ مالیات برارزش افزوده از خریداران نیستند. دریافت کننده مشمول جریمه تبصره (۲) بند «الف» ماده (۹) قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال۱۴۰۰ بوده و وجه دریافتی باید به پرداخت کننده مسترد شود.
همچنین مالیات بر ارزش افزوده پرداختی توسط این دسته از مودیان، مادامی که توسط سازمان امور مالیاتی کشور فراخوان نشده اند، به عنوان اعتبار مالیاتی برای آنان منظور نمی گردد.
واردات طلا، پلاتین و نقره به صورت خام
پیرو بخشنامه شماره ۱۳۵۸۱/۲۰۰/ص مورخ ۱۴۰۱/۰۶/۲۷ درخصوص معافیت واردات طلا، پلاتین و نقره به صورت خام از مبادی رسمی کشور از پرداخت عوارض گمرکی و هرگونه مالیات از قبیل مالیات عملکرد و ارزش افزوده، با توجه به مصوبه اخیر مراجع قانونی، مدت اعتبار مندرج در بخشنامه صدرالاشاره تا پایان فروردین ماه سال ۱۴۰۳ تمدید می گردد.
ماده ۱۰ـ موارد زیر از پرداخت مالیات و عوارض معاف هستند و مالیات و عوارض خرید نهاده های آنها مسترد می شود:
الف ـ صادرات کالاها به خارج از کشور از طریق مبادی خروجی رسمی با ارائه پروانه سبز گمرکی صادره توسط گمرک یا برگ خروجی (در مورد صادرات کالا)
و صادرات خدمات با ارائه قرارداد مربوط و گواهی انجام کار که به تأیید نزدیکترین نمایندگی رسمی جمهوری اسلامی ایران در کشور مقصد رسیده باشد یا گواهی ارزآوری با تأیید بانک مرکزی یا سایر اسناد و مدارک مثبته.
صادرات کالاها و خدمـات از قلمرو گمرکی سرزمیـن اصلی به مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی خارج از نقاط جمعیتی که دارای تراز تجاری مثبت باشند، در صورتی که محصور بودن آنها به صورت سالانه به تأیید گمرک جمهوری اسلامی ایران برسد، مشمول این بند خواهد بود.
ب ـ خدمات معاوضه (سوآپ) نفت خام، فرآوردههای نفتی (بنزین، نفتگاز، نفت کوره، نفت سفید، گازمایع و سوخت هوایی)، گازطبیعی و برق
پ- فروش کلیه کالاها در قالب گواهی سپرده کالایی در بهابازار(بورس) های کالایی.
تبصره ۱ـ فروش کلیه فرآوردههای تولیدی شرکتهای پالایش به صورت ارزی (فروش سوختهای هوایی به شرکتهای هواپیمایی خارجی در فرودگاههای داخلی)، مرزی (فروش سوخت در جایگاههای مستقر در نواحی مرزی کشور) و همچنین فروش سوخت دارای پروانه صادراتی گمرک جمهوری اسلامی ایران به کشتیها (بنکرینگ) صادرات محسوب می شود.
تبصره ۲ـ استرداد مالیات و عوارض خرید برای صادرات مواد خام و مواد اولیه تولید که در فهرست مربوط به ماده (۱۴۱) قانون مالیات های مستقیم ذکر شدهاند، ممنوع است.
ماده ۱۴۱(قانون مالیات مستقیم) صددرصد (۱۰۰%) درآمد حاصل از صادرات خدمات و کالاهای غیرنفتی و محصولات بخش کشاورزی و بیست درصد (۲۰%) درآمد حاصل از صادرات مواد خام و کالاهای واسطه ای نیمه خام مشمول مالیات با نرخ صفر میگردد. فهرست مواد خام و کالاهای نفتی و کالاهای واسطه ای نیمه خام به پیشنهاد مشترک وزارتخانه های امور اقتصادی و دارایی، صنعت، معدن و تجارت و نفت و اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی به تصویب هیأت وزیران میرسد.
تبصره ۳ـ خدماتی که توسط اشخاص مقیم ایران (اشخاص حقیقی یا حقوقی ایرانی و یا شعب شرکتهای خارجی مقیم ایران) ارائه می شود و محل مصرف خدمات و یا مقصد خدمات داخل باشد یا خارج از کشور، در صورتی که مستقیم یا غیر مستقیم ارز حاصل و وارد کشور بشود صادرات محسوب میگردد.
تبصره ۴ – در صورتی که کالاهای موضوع بند «پ» مشمول مالیات و عوارض فروش باشد، تحویل گیرنده از انبارهای پذیرش شده در بهابازار(بورس)های کالایی موظف به تسویه مالیات و عوارض خرید کالا بر اساس قیمت اعلامیه خرید خود با سازمان امور مالیاتی کشور است.اعلامیه خرید، درحکم صورتحساب است.»
فروشندگان خدمت در ایران نسبت به کلیه خدماتی که در فهرست معافیت های ماده (۹) قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۱۴۰۰/۰۳/۰۲ و سایر احکام قانونی، ذکر نشده است مشمول مالیات و عوارض ارزش افزوده خواهند بود، لیکن علاوه بر موارد مذکور در بند الف ماده (۱۰) این قانون، چنانچه ثابت شود که بابت خدمات مذکور مستقیم یا غیر مستقیم ارز، حاصل و وارد کشور شده است – اعم از اینکه محل مصرف و یا مقصد خدمات، داخل باشد یا خارج از کشور – به عنوان صادرات، معاف از پرداخت مالیات و عوارض ارزش افزوده می باشد و مالیات و عوارض خرید نهاده های آن ها مسترد می شود.
ماده ۱۱ـ مالیات و عوارض پرداختی بابت خرید کالاها در داخل ایران که ظرف دوماه از تاریخ خرید همراه مسافران اعم از ایرانیوخارجی از کشور خارج میشود و نیز، مالیات و عوارض پرداختی گردشگران خارجی بابت بلیط پرواز خارجی خریداریشده از شرکتهای هواپیمایی ایرانی، هنگام خروج از کشور با ارائه صورتحساب الکترونیکی و یا اسناد و مدارک مثبته، توسط سازمان، از محل وصولیهای جاری مسترد میگردد.
ماده ۱۲ـ عرضهکنندگان کالاها و خدمات که به موجب این قانون و سایر قوانین از مالیات و عوارض معاف میباشند و همچنین فعالان اقتصادی مستقر در مناطق آزاد تجاریـ صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی که حجم معاملات سالانه آنها از مبلغی که به پیشنهاد سازمان به تأیید هیأت وزیران میرسد، بیشتر باشد، مکلف به عضویت و ثبت معاملات در سامانه مودیان هستند. این حکم شامل کلیه مناطق کشور از جمله مناطق آزاد تجاریـ صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی میشود. متخلفان از حکم این ماده علاوه بر جریمه موضوع بند «ب» ماده (۲۲) قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان مشمول جریمهای معادل نه درصد (%۹) ارزش معاملات ثبت نشده در سامانه مذکور میشوند.
- عدم عضویت اشخاص مشمول در سامانه مودیان، معادل ده درصد (۱۰%) مجموع مبلغ فروش انجام شده از آن طریق، یا بیست میلیون (۲۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال، هر یک که بیشتر باشد و محرومیت از اعمال معافیت های مالیاتی، نرخ صفر و مشوقهای موضوع قانون مالیات های مستقیم در همان سال مالی.
- عدم ثبت معاملات توسط اشخاص مشمول پس از راه اندازی سامانه مودیان مشمول جریمهای معادل نه درصد (۹%) ارزش معاملات ثبت نشده (اعم از کالاها و خدمات معاف یا مشمول) در سامانه مودیان میباشد.
ماده ۱۳ـ پس از راهاندازی سامانه مودیان، همه مشمولان این قانون موظفند به ترتیبی که سازمان مقرر و اعلام میکند، در سامانه مزبور ثبت نام نموده و معاملات خود را در آن ثبت نمایند. ثبت معاملات (خرید و فروش) در سامانه مودیان، به منزله ثبت در دفاتر قانونی است. تا آن زمان، ترتیبات ثبتنام، نحوه ارائه اظهارنامههای مالیاتی و رسیدگی به آنها حسب مقررات قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۱۳۸۷/۰۲/۱۷ و اصلاحات بعدی آن است. در سایر موارد، مفاد این قانون جاری است.
تبصره ـ بعد از استقرار سامانه مودیان سازمان مجاز است حداکثر یک درصد (%۱) از پروندههای مالیاتی مودیان عضو سامانه مودیان را با اولویت مودیان بزرگ مورد رسیدگی قرار دهد. چگونگی انتخاب مودیانی که پرونده آنها باید مورد رسیدگی قرار گیرد، در دستورالعملی که با پیشنهاد سازمان بهتصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی میرسد، معین میشود. سازمان مکلف است تا پایان مهرماه هر سال فهرست اسامی مودیانی که مشمول رسیدگی قرار میگیرند را در سامانه عملیات الکترونیکی خود اعلام عمومی کند.
ماده ۱۵ـ دستگاههای اجرائی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری (کلیه وزارتخانهها ، مؤسسات دولتی ، مؤسسات یا نهادهای عمومی غیردولتی ، شرکت های دولتی و کلیه دستگاه هایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر و یا تصریح نام است از قبیل شرکت ملی نفت ایران ، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران ، بانک مرکزی ، بانک ها و بیمههای دولتی ، دستگاه اجرائی نامیده میشوند.) و ماده (۲۹) قانون برنامه ششم توسعه و سازمانهای وابسته به آنها(قوای سهگانه جمهوری اسلامی ایران اعم از وزارتخانهها، سازمانها و مؤسسات و دانشگاهها، شرکتهای دولتی، مؤسسات انتفاعی وابسته به دول) مکلف به ثبت معاملات خود در سامانه مودیان میباشند.
تبصره ۵ـ مالیات و عوارض آب، برق و گاز با توجه به مالیات و عوارض مندرج در صورتحساب (قبوض) مصرفکنندگان و همچنین نفت تولیدی (نفت خام، میعانات گازی و گاز طبیعی خام) و فرآوردههای تولیدی و وارداتی، فقط یکبار در زمان فروش(صدور صورتحساب)، در انتهای زنجیره تولید و توزیع آنها توسط شرکتهای تابعه وزارت نفت (بابت پنج فرآورده اصلی و سوخت هوایی) و یا شرکتهای پالایش نفت (بابت سایر فرآوردهها) و شرکتهای گاز استانی و شرکتهای تابع ذیربط وزارت نیرو و شرکتهای توزیع برق، آب و فاضلاب شهری و روستایی استانی بر مبنای قیمت فروش مصوب داخلی محاسبه، ثبت و وصول و پس از کسر اعتبارات مالیات و عوارض زنجیره مذکور به حساب سازمان نزد خزانهداری کل کشور واریز میشود.
ماده ۱۸ـ کلیه کارفرمایان موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده (۲۹) قانون برنامه ششم توسعه موظفند اطلاعات مربوط به قراردادهای پیمانکاری را حداکثر تا یکماه پس از انعقاد قرارداد در سامانه مودیان ثبت نمایند، در غیر اینصورت، سازمان مکلف است با رعایت ماده (۹) قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان اطلاعات ثبت شده توسط پیمانکاران در سامانه مذکور را مورد قبول کارفرما تلقی نماید.
ماده ۲۰ـ
الف ـ سازمان میتواند برای اشخاص حقیقی که بیش از یک نوع واحد مشمول مالیات در یک مکان یا مکانهای متعدد دارند، در سامانه مودیان کارپوشه واحد ایجاد کند.
ب ـ مودیانی که دارای واحد مشمول مالیات در شعب متعدد هستند، مکلفند از یک کارپوشه واحد در سامانه مودیان استفاده کنند.
پ ـ در مشارکتهای مدنی، اعم از اختیاری و قهری، اشخاص حقیقی در هر واحد شغلی مکلفند از بین خود یک نفر را بهعنوان نماینده واحد شغلی انتخاب نمایند. کلیه تکالیف مالیاتی واحد شغلی، از جمله ثبتنام و ثبت معاملات در سامانه مودیان و پرداخت مالیات توسط وی به نمایندگی شرکا انجام میشود، در غیر اینصورت، سازمان موظف است دسترسی واحد مزبور به سامانه مودیان را قطع و پایانه فروشگاهی آن را مسدود نماید.
ت ـ برای مودیانی که مکان ثابت برای شغل خود ندارند، محل سکونت آنان، از لحاظ امور مالیاتی ملاک اعتبار است. در صورتی که مودی مکانهای متعدد برای سکونت خود داشته باشد، مکلف است یکی از آنها را برای انجام تکالیف مالیاتی معرفی نماید، در غیر اینصورت، سازمان یکی از مکانهای سکونت مودی را برای انجام تکالیف مالیاتی انتخاب و به وی اعلام میکند.
ماده ۲۲ـ در انتقال یک واحد صنفی، شخص دارنده واحد صنفی تا اتمام انتقال، مسوولیت اجرای مقررات و تمامی تکالیف دورههای مالیاتی مربوط از جمله صدور صورتحساب، ثبت معاملات در سامانه مودیان و سایر تکالیف قانونی را برعهده دارد. خریدار مسوولیتی در قبال تکالیف واحد صنفی قبل از اتمام انتقال ندارد; مگر اینکه به موجب سند رسمی این مسوولیت را پذیرفته باشد.
تبصره ـ انتقالدهنده باید حداکثر ظرف ده روز سازمان را نسبت به زمان اتمام فعالیت خود مطلع سازد. در صورت عدم اطلاع و شروع فعالیت توسط مودی جدید، در پرداخت مالیات و جریمهها با وی مسوولیت تضامنی خواهد داشت.
ماده ۲۴ـ پس از استقرار سامانه مودیان، فعال بودن کارپوشه مودی در سامانه مزبور به این معنی است که او از نظر سازمان، شرایط لازم برای دریافت مالیات و عوارض از خریداران را دارد. در صورتی که مودی شرایط لازم برای دریافت مالیات و عوارض را از دست بدهد، سازمان موظف است بلافاصله کارپوشه وی را در سامانه مودیان غیرفعال نماید. بانک مرکزی موظف است ترتیبی اتخاذ کند که بهمحض غیرفعال شدن کارپوشه مودی در سامانه مودیان، کلیه دستگاههای پایانه فروشگاهی (pos) مرتبط با آن، غیرفعال شوند.
کارپوشه غیر فعال: کارپوشه ای که مودی امکان دریافت مالیات بر ارزش افزوده و عوارض، در صورتحساب های الکترونیکی صادره را از خریداران نداشته ولی امکان ورود به کارپوشه، ثبت حافظه مالیاتی و تایید یا رد صورتحساب خرید را دارد.
– در موارد زیر کارپوشه غیر فعال بوده ولی مودی امکان ورود به سامانه را داشته ولی امکان ثبت حافظه جدید و صدور صورتحساب در کارپوشه را ندارد:
-۱براساس ماده (۶) قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، در صورتی که سقف اعتبار فروش تکمیل شده باشد.
-۲مطابق بند (پ) ماده (۲۰) قانون، چنانچه در مشارکت های مدنی صاحبان مشاغل (اعم از اختیاری و قهری) نمانیده تعیین نگردد و یا تکالیف مالیاتی واحد شغلی توسط نماینده انجام نشود.
-۳ فوت نماینده مشارکت های مدنی صاحبان مشاغل تا زمان تعیین نماینده جدید مشارکت.
-۴اعلام تعطیلی موقت واحد کسب و کار براساس ماده (۱۳) قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان.
ماده ۲۶ـ نرخ مالیات و عوارض کالاهای نفتی، فلزات گرانبها، سیگار، نوشابه و سایر کالاهای آسیبرسان به سلامت بهشرح زیر تعیین میشود:
الف ـ کالاهای نفتی
۱ـ انواع بنزین و سوخت هواپیما سیدرصد (%۳۰);
۲ـ نفتگاز، نفت سفید، نفت کوره، گاز طبیعی و گاز مایع پانزدهدرصد (%۱۵).
تبصره ۳ـ مالیات و عوارض پرداختی مودیان بابت کالاهای موضوع این بند، در صورتی که بهعنوان مواد اولیه اصلی توسط واحدهای تولیدی بهکار برده شود، بهعنوان اعتبار مالیاتی آن واحدها قابل پذیرش میباشد. همچنین مالیات و عوارض پرداختی توسط واردکنندگان و توزیعکنندگان کالاهای مزبور بهعنوان اعتبار مالیاتی آنان منظور میگردد.
تبصره ۴ـ مالیات و عوارضی که شرکت ملی نفت ایران برای خرید نهادههای موردنیاز جهت طرحهای تملک داراییهای سرمایهای پرداخت میکند، قابل استرداد یا تهاتر نمیباشد.
شرکت یادشده مجاز است مبالغ مزبور را بهعنوان بخشی از بهای تمامشده داراییهای فوقالذکر منظور نماید.
سایر مالیات و عوارضی که شرکت مزبور برای مصارفی غیر از تملک داراییهای سرمایهای پرداخت میکند، با رعایت مقررات، بهعنوان اعتبار مالیاتی آن شرکت منظور میگردد. اعتبار یادشده با تأیید سازمان قابل تهاتر با بدهی مالیاتی آن شرکت یا سایر شرکتهای تابعه وزارت نفت میباشد.
ب ـ طلا، جواهر و پلاتین
۱ـ اصل طلا، جواهر و پلاتین به کار رفته در مصنوعات ساختهشده از فلزات مزبور، معاف از مالیات و عوارض میباشد.
۲ـ اجرت ساخت، حقالعمل و سود فروشنده کالاهای موضوع این بند مشمول مالیات و عوارض با نرخ نه درصد (%۹) میباش
۳ـ پس از راهاندازی سامانه مودیان، عرضهکنندگان کالا و خدمات مربوط به این بند مکلفند کلیه عملیات خرید و فروش خود را در سامانه مزبور ثبت کنند. درج ارزش اصل طلا، جواهر و پلاتین، اجرت ساخت، حقالعمل و سود فروشنده به تفکیک در صورتحساب الکترونیکی الزامی است. در صورت کتمان و یا عدم ثبت تمام یا برخی از معاملات در سامانه مذکور مشمول جریمهای معادل نهدرصد (%۹) ارزش اصل طلا، جواهر و پلاتین است که غیر قابل بخشودگی میباشد. این جریمه علاوه بر جریمه مذکور در بند «ب» ماده (۳۶) این قانون است.
- نوشابه های قندی گازدار و بدون گاز و سایر کالاهای آسیب رسان به سلامت (بهاستثنای کالاهای موضوع بند «ت» این ماده) تولید داخل مشمول مالیات و عوارض با نرخ شانزدهدرصد (%۱۶)
- واردات آنها مشمول مالیات و عوارض با نرخ سیو شش درصد (%۳۶) میباشند.
سیگار، توتون پیپ و تنباکوی تولید داخلی، بیست و پنج درصد (%۲۵)
سیگار، توتون پیپ و تنباکوی تولید داخل با نشان بینالمللی که فهرست آن هر سال توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت تهیه و با تصویب هیأت وزیران ابلاغ میشود، چهلدرصد (%۴۰) - ۳ـ سیگار، توتون پیپ و تنباکوی وارداتی، شصت و پنجدرصد (%۶۵)
- ۴ـ توتون خام وارداتی دهدرصد (%۱۰)
- ۵ـ توتون فرآوری شده وارداتی (خرمن توتون) سی و پنجدرصد (%۳۵)
تبصره ۱ـ نرخهای تعیینشده از سال دوم اجرای قانون هر سال پنج واحد درصد افزایش مییابد تازمانی که نرخ مذکور برای انواع سیگار و محصولات دخانی، توتون پیپ و تنباکوی تولید داخل به پنجاه و پنج درصد (%۵۵)، برای تولیدات داخل با نشان بینالمللی به نود و پنجدرصد (%۹۵) و برای انواع سیگار و محصولات دخانی، توتون پیپ و تنباکوی وارداتی به یکصد و بیست و پنجدرصد (%۱۲۵) برسد.
تبصره ۲ـ تولیدکنندگان سیگار و محصولات دخانی مکلفند از زمان لازمالاجراءشدن این قانون، قیمت خرده فروشی و تاریخ تولید را بر روی پاکت بستهبندی محصولات دخانی درج کنند. در صورت تخلف از حکم این تبصره، اعتبار مالیاتی مربوط، پذیرفته نمیشود و مشمول مالیات و عوارض فروش به نرخهای مذکور است.
الف ـ عوارض سبز
ماده ۲۷ـ واحدهای تولیدی، صنعتی، معدنی و خدماتی آلاینده که به تشخیص سازمان حفاظت محیط زیست، حدود مجاز و استانداردهای زیستمحیطی را رعایت نمیکنند، در صورتی که در مهلت زمانی که توسط سازمان مزبور برای آنها تعیین میشود، نسبت به رفع آلایندگی خود اقدام ننمایند، براساس معیارهایی نظیر شدت، مدت، نوع و مکان آلایندگی با نرخهای نیمدرصد (%۰/۵)، یک درصد (%۱) و یک و نیم درصد (%۱/۵)، به مأخذ فروش کالا یا خدمات، مشمول عوارض سبز میشوند.
این حکم در مورد کلیه واحدهای آلاینده، اعم از واحدهای معاف و غیرمعاف، صادراتی و واحدهای مستقر در مناطق آزاد تجاریـ صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی جاری است.
معیارهایی که در تعیین سطح آلایندگی واحدها، مبنای عمل سازمان محیط زیست قرار میگیرد، حداکثر سهماه پس از لازمالاجراءشدن این قانون، توسط کارگروهی متشکل از نمایندگان سازمان حفاظت محیط زیست و وزارتخانههای بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، صنعت، معدن و تجارت، کشور و امور اقتصادی و دارایی (سازمان) تهیه میشود و بهتصویب هیأت وزیران میرسد. میزان فروش واحدهای موضوع این ماده بر اساس سامانه مودیان یا اظهارنامهای که به همین منظور به سازمان ارائه میشود، تعیین میگردد.
در صورتیکه واحدهای موضوع این ماده، دارای خطوط تولیدی مجزا با محصول مستقل از هم باشند عوارض سبز صرفا از خطوط آلاینده دریافت میشود.
تبصره ۲ ـ در صورتی که واحدهای موضوع این ماده، در قبال أخذ کارمزد مشخص از اشخاص نسبت به تولید اقدام نمایند، درآمد این واحدها ناشی از تولید مذکور، با پنج برابر نرخهای مذکور در صدر این ماده مشمول عوارض سبز میشود.
شرکتهایی که در زنجیره تولید بنزین و سوخت هواپیما، نفت سفید، نفت کوره، نفتگاز، گازطبیعی و برق فعالیت میکنند، از شمول حکم این تبصره مستثنی میباشند. قیمت فروش فرآورده به مصرفکننده نهائی مبنای محاسبه عوارض موضوع این مادهبرای شرکتهای زنجیره تولید بنزین و سوخت هواپیما، نفت سفید، نفت کوره، نفتگاز، گازطبیعی و برق میباشد که شرکتهای بالادستی آنها متضامنا مسوول پرداخت عوارض مربوط هستند.
تبصره ۳ـ سازمان حفاظت محیط زیست مکلف است حداکثر ظرف شش ماه پس از تاریخ لازمالاجراءشدن این قانون، پایگاه اطلاعاتی واحدهای آلاینده را ایجاد نماید و امکان دسترسی برخط سازمان به سامانه مزبور را فراهم کند. سازمان حفاظت محیط زیست موظف است نام واحدهای آلاینده و سطح آلایندگی آنها را در پایگاه مزبور درج نموده و آن را مستمرا بهروزرسانی کند.
تبصره ۴ـ در صورتی که سازمان حفاظت محیط زیست نام واحدی را در پایگاه واحدهای آلاینده درج نماید یا سطح آلایندگی آن واحد را در پایگاه مزبور افزایش دهد، واحد موردنظر از ابتدای دوره مالیاتی بعد، حسب مورد، مشمول عوارض سبز میشود، یا نرخ عوارض مزبور برای آن واحد افزایش مییابد.
تبصره ۵ـ در صورتی که سازمان حفاظت محیط زیست نام واحدی را از پایگاه واحدهای آلاینده حذف نماید، یا سطح آلایندگی آن واحد را در پایگاه مزبور کاهش دهد، واحد موردنظر از ابتدای همان دوره، حسب مورد، از پرداخت عوارض سبز معاف میشود، یا نرخ عوارض مزبور برای آن واحد کاهش مییابد.
تبصره ۶ـ سازمان حفاظت محیطزیست موظف است حداکثر ظرف یکماه از تاریخ درخواست واحد آلاینده، در خصوص رفع یا کاهش آلایندگی آن واحد اعلام نظر نماید و هرگونه تغییر در وضعیت واحد موردنظر را در پایگاه اطلاعاتی واحدهای آلاینده منعکس نماید. در صورت عدم اعلام نظر سازمان حفاظت محیط زیست در مهلت مقرر، واحد مزبور به صورت خودکار از فهرست واحدهای آلاینده خارج میشود.
تبصره ۷ـ سرمایهگذاریهایی که بهمنظور رفع یا کاهش آلایندگی واحدهای آلاینده انجام میشود، در صورت تأیید رفع یا کاهش آلایندگی توسط سازمان حفاظت محیط زیست، در سال اول یا سالهای بعد، از بدهی عوارض آن واحدها کسر میشود و در صورتی که به رفع یا کاهش آلایندگی منجر نشود، بهعنوان هزینه قابل قبول مالیاتی پذیرفته میشود.
تبصره ۸ـ در صورتیکه پالایشگاهها و نیروگاههایی که سوخت اصلی آنها نفت کوره و نفتگاز نیست، در مقاطع خاصی از سال با درخواست دولت، مجبور به استفاده از سوختهای مزبور شوند، سازمان حفاظت محیط زیست موظف است این موضوع را در احتساب سطح و مدت آلایندگی آن واحدها لحاظ نماید و افزایش آلایندگی ناشی از استفاده نفت کوره و نفت گاز را مطابق با قبل از الزام مزبور محاسبه کند.
تبصره ۹ـ اعلام سازمان حفاظت محیط زیست صرفا برای دورههای بعد از ثبت در سامانه ملاک اعتبار است و سازمان مذکور مجاز به اظهار نظر نسبت به رفع و یا آلایندگی واحدهای تولیدی برای دورههای ثبتشده در سامانه تحت عنوان اصلاح و تصحیح اشتباه نیست.
تبصره ۱۰ـ یارانه پرداختی دولت موضوع بند «ج» تبصره (۲) ماده (۵) این قانون، جزء مأخذ محاسبه عوارض سبز نیست.
تبصره ۱۱ـ مودیان موضوع این مادهمکلفند اظهارنامه هر دوره را مطابق نمونه ای که سازمان تعیین مینماید حداکثر تا پایان ماه پس از انقضای دوره، تسلیم و عوارض را ظرف مهلت مزبور به حساب تعیین شده واریز نمایند. عدم تسلیم اظهارنامه در مهلتهای مقرر موجب تعلق جریمه غیرقابل بخشودگی به میزان دهدرصد (%۱۰) عوارض موضوع این مادهمیباشد و در صورت تأخیر در پرداخت عوارض، مشمول جریمه موضوع ماده (۳۷) این قانون میشود. واحدهای عضو سامانه مودیان ملزم به ارائه اظهارنامه موضوع این تبصره نبوده و سازمان به استناد فروش ابرازی آنها در سامانه مودیان، عوارض آلایندگی را وصول میکند
ماده ۳۰ـ نقل و انتقال انواع خودرو و موتورسیکلت، به استثنای ماشینهای راهسازی، کارگاهی، معدنی، کشاورزی و شناورها، مشمول مالیات نقل و انتقال به شرح ذیل میباشند:
تولید داخل به میزان یکدرصد (۱%) و وارداتی دو درصد (۲%) به مأخذ مذکور در تبصره (۱) ماده (۲۸) این قانون برای سال تولید.
مأخذ محاسبه مالیات موضوع این مادهتا ششسال پس از سال تولید، سالانه ده درصد (%۱۰) همان مأخذ کاهش مییابد و برای سالهای ششم به بعد، چهلدرصد (%۴۰) مأخذ یادشده است.
تبصره ۳ـ نقل و انتقال انواع خودرو و موتورسیکلت با پلاک انتظامی مناطق آزاد تجاریـ صنعتی مشمول مالیات موضوع این ماده نمیشود.
ث ـ مالیات خروج از کشور
ماده ۳۱ـ سازمان مکلف است بابت خروج هر مسافر ایرانی به جز موارد تبصره (۱) این ماده از مرزهای هوایی، دریایی و زمینی وجوهی را بهعنوان مالیات از مسافران دریافت و به حساب درآمد عمومی نزد خزانهداری کل کشور واریز نماید. میزان مالیات مذکور در قوانین بودجه سنواتی پیشبینی میگردد.
تبصره ۱ـ دارندگان گذرنامههای سیاسی و خدمت، خدمه وسایل نقلیه عمومی زمینی و دریایی و خطوط پروازی، دانشجویان شاغل به تحصیل در خارج از کشور (دارندگان اجازه خروج دانشجویی)، بیمارانی که با مجوز شورای پزشکی جهت درمان به خارج از کشور اعزام میگردند، دارندگان پروانه گذر مرزی و مرزنشینان، جانبازان انقلاب اسلامی که برای معالجه به کشورهای دیگر اعزام میشوند، زائران ایرانی که در ایام اربعین حسینی (ع) به مقصد عراق از کشور خارج میشوند و ایرانیان مقیم خارج از کشور که دارای کارنامه شغلی از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی هستند از پرداخت مالیات موضوع این ماده، مستثنی هستند.
تبصره ۲ـ گردشگران، ساکنین دائم یا موقت مناطق آزاد تجاریـ صنعتی که صرفا از مبدأ مناطق مذکور به خارج از کشور عزیمت میکنند، مشمول عوارض خروج از کشور موضوع قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاریـ صنعتی جمهوری اسلامی مصوب ۱۳۷۲/۰۶/۰۷ با اصلاحات و الحاقات بعدی و آییننامههای اجرائی مربوط میشوند.
تبصره ۳ـ نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران موظف است پرداخت مالیات خروج از کشور مسافران ایرانی که عازم خارج از کشور هستند را به روشی که سازمان تعیین مینماید کنترل و از خروج مسافرانی که مالیات مزبور را پرداخت ننمودهاند، جلوگیری نماید.
ج ـ عوارض برون شهری مسافر
ماده ۳۲ ـ اشخاصی که مبادرت به حمل و نقل برونشهری مسافر و فروش بلیط در داخل کشور با وسائط نقلیه زمینی (به استثنای ریلی) و دریایی میکنند، مکلفند پنج درصد (%۵) بهای بلیط را با درج در بلیط و یا قرارداد (صورتحساب)، حسب مورد، به عنوان عوارض شهرداری از مسافران أخذ و هر ماه حداکثر تا پانزدهم ماه بعد به حساب شهرداری مبدأ سفر واریز نمایند. واریز عوارض مذکور بعد از موعد مقرر موجب تعلق جریمهای به میزان دو درصد(%۲) به ازای هر ماه تأخیر خواهد بود.
ماده ۳۵ـ مودیانی که از عضویت در سامانه مودیان امتناع ورزیدهاند علاوه بر پرداخت جریمههای موضوع بند «الف» ماده (۳۶) این قانون و بند «ب» ماده (۲۲) قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان مکلفند اظهارنامه هر دوره مالیاتی خود را حداکثر تا یکماه پس از پایان هر دوره مالیاتی به سازمان تسلیم و مالیات و عوارض فروش خود را به حساب سازمان واریز نمایند.
الف ـ تا زمان استقرار سامانه مودیان «موضوع قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان» عدم تسلیم اظهارنامه در هر دوره مالیاتی برای کلیه مودیان و بعد از استقرار سامانه مذکور برای آن دسته از مودیانی که از عضویت در سامانه مودیان امتناع کردهاند:
ده میلیون (۱۰,۰۰۰,۰۰۰) ریال یا دو برابر مالیات و عوارض پرداختنشده تا موعد مقرر در ماده (۴) این قانون، هر کدام بیشتر باشد. این جریمه علاوه بر جریمه مذکور در بند «ب» ماده (۲۲) قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان است که مودی به دلیل عدم ثبتنام در سامانه مودیان باید بپردازد. ب ـ
- کتمان معامله
- بیشاظهاری مالیات و عوارض خرید
- یا کماظهاری مالیات و عوارض فروش
- ثبت معامله خود به نام غیر یا معامله غیر به نام خود
- استناد به اسناد صوری و هر عمل دیگری که به کماظهاری مالیات یا استرداد غیرواقعی منجر شود :
دو برابر مالیات و عوارض پرداخت نشده تا موعد مقرر و در صورت تکرار تخلف قبل از دو سال، سه برابر مالیات پرداختنشده.
ج ـ دریافت مالیات و عوارض توسط اشخاص غیرمجاز: دو برابر مالیات و عوارض دریافتی.
- مطابق بند (ب) ماده (۳۶) قانونفوق الذکر، ماخذ محاسبه جرائم بند یادشده، صرفا مالیات و عوارض پرداخت نشده
- در خصوص مودیان، مادامی که طبق قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان و اصلاحات و الحاقات بعدی آن مکلف به اجرای مقررات مربوطه نگردیده اند، ادارات امور مالیاتی چنانچه انجام تخلفاتبند (ب) ماده (۳۶) قانون پیشگفته را احراز و به صورت مکتوب به اطلاع مودی نرسانده باشند، مجاز به اخذ جریمه تکرار تخلف موضوع بند یاد شده نخواهند بود و در خصوص مودیان پس از الزام به انجام تکالیف مقرر قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان، اخذ جریمه بند فوق الذکر می بایست
- ملاک تعیین جرائم موضوع بند (ب) ماده (۳۶) قانون مورد اشاره بر مبنای مندرجات اظهارنامه تسلیمی در موعد مقرر قانونییا اطلاعات سامانه مودیان (حسب مورد) می باشد .
- با توجه به قانون تسهیل تکالیف مودیان جهت اجرای قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، جریمه ماده (۳۵) قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۱۴۰۰ درخصوص مودیان نظام مالیاتی، پس از استقرار سامانه مودیان موضوعیت ندارد.
ماده ۳۷ـ تأخیر در پرداخت مالیاتها و عوارض موضوع این قانون در مواعد مقرر با رعایت مفاد ماده (۱۹) قانون مالیاتهای مستقیم[۱]، موجب تعلق جریمهای به میزان دو درصد (%۲) در ماه، نسبت به مالیات و عوارض پرداختنشده و مدت تأخیر از زمان انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه یا سررسید پرداخت مالیات و عوارض، هریک که مقدم باشد، خواهد بود.
تبصره ـ چنانچه مودی خارج از اراده خود امکان پرداخت مالیات و عوارض موضوع این قانون را در مواعد مقرر نداشته باشد، میتواند به هیأتهای حل اختلاف مالیاتی اعتراض نماید. در صورتی که ادعای مودی با ارائه اسناد و مدارک مثبته در هیأتهای حل اختلاف مالیاتی پذیرفته شود، جریمه مذکور بخشیده می شود.
- پرونده مالیاتی واحدهای تولیدی و خدماتی با یک محل فعالیت که پرونده در استان محل فعالیت نمیباشد به اداره کل استان محل فعالیت ارسال شود.
- ادارات کل امور مالیاتی موظفند عوارض واحدهای تولیدی دارای چند محل فعالیت راقبل از کسر کسورات قانونی به حساب ادارات کل امور مالیاتی استان محل فعالیت واریز نمایند.
- مالیات و عوارض بر ارزش افزوده واحدهای خدماتی ملی به نسبت سهم هر استان از جمعیت کشور، به حساب خزانه استان ذیربط واریز میشود.
- عوارض و جریمههای سهم شهرداریها، دهیاریها و روستاهای فاقد دهیاری موضوع این قانون به حسابهای رابطی که بنا به درخواست سازمان و وزارت کشور توسط خزانهداری کل کشور حسب مورد به نام حساب تمرکز وجوه اداره کل مالیاتی استان و وزارت کشور افتتاح میگردد، واریز میشود.
- سهم عوارض ارزش افزوده دریافتی از شرکتهای فناور مستقر در پارکهای علم و فناوری پس از واریز به خزانهداری کل کشور، به صورت صد درصد (%۱۰۰) به همان پارک بابت ایجاد، توسعه و نگهداری زیرساختها و فضاهای عمومی، آموزشی، پژوهشی و فناوری و ارائه خدمات شهری اختصاص می یابد.
